Το Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με την Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Σπουδών Μέσης Ανατολής οργανώνουν Διεθνή Ημερίδα με θέμα: Ελληνικά και Αραβικά κατά τους Μέσους Χρόνους: προβολές και αντανακλάσεις. Η ημερίδα με τη συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων από την Ελλάδα και το εξωτερικό θα λάβει χώρα την Πέμπτη 9 Ιουνίου 2016 στο Αμφιθέατρο Ι. Δρακοπούλος του Κεντρικού Κτηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, οδός Πανεπιστημίου 30 από τις 9.30 π.μ. έως τις 19.00 μ.μ.
Για το πλήρες πρόγραμμα της ημερίδας βλ. ΕΔΩ.
Σ' ότι αφορά τις Κοπτικές Σπουδές περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα εισήγηση σχετικά με την πρόσληψη της Ισλαμικής κυριαρχιας στην Αίγυπτο μέσα από τα κείμενα Κοπτικής λογοτεχνίας.
Μεταξύ υπαινιγμού και καταδίκης: Η κριτική στην πρώιμη Ισλαμική κυριαρχία της Αιγύπτου μέσα από την Κοπτική λογοτεχνία.
Abstract
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο χώρο της Κοπτο-Αραβικής λογοτεχνίας και ιδιαίτερα στα λογοτεχνικά είδη της ιστοριογραφίας και της αποκαλυπτικής γραμματείας, σπάνιες είναι οι αναφορές στην Ισλαμική κυριαρχία στην Αίγυπτο που απαντώνται στα χριστιανικά κείμενα που σώζονται στη Κοπτική γλώσσα και χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 8ου αι. Φαίνεται πως η χριστιανική γραμματειακή παραγωγή στα Κοπτικά προτίμησε να παρασιωπήσει ή τουλάχιστον να αναφερθεί με έμμεσο τρόπο στις δοκιμασίες που υφίσταντο ο χριστιανικός πληθυσμός από τους νέους κατακτητές κατά τον πρώτο αιώνα της αραβικής κυριαρχίας. Πράγματι, οι χριστιανοί συγγραφείς στην Κοπτική γλώσσα απέφυγαν σε γενικές γραμμές την ανοιχτή κριτική στην Ισλαμική εξουσία. Η Ομιλία στον Ιωνά που αποδίδεται στο Ζαχαρία επίσκοπο του Σχώου, για παράδειγμα, αποτελεί χαρακτηριστική μαρτυρία της συγκεκριμένης στάσης. Στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας προσπαθεί με έμμεσο τρόπο, χρησιμοποιώντας την αλληγορική ερμηνεία της Αγίας Γραφής, να ασκήσει κριτική στη συμπεριφορά των Αράβων κατακτητών της Αιγύπτου έναντι του χριστιανικού πληθυσμού. Η αποκαλούμενη Αποκάλυψη του Ψευδο-Αθανάσιου ωστόσο αποτελεί αξιοσημείωτη εξαίρεση στην οποία περιλαμβάνεται μια σκληρή περιγραφή της Ισλαμικής κυριαρχίας στην Αίγυπτο, ενώ ταυτόχρονα οι Άραβες παραλληλίζονται με το τέταρτο τέρας της Αποκάλυψης του Δανιήλ. Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης αποτελεί η ανάλυση του περιεχομένου και η σύγκριση των αναφορών των δυο προαναφερθέντων Κοπτικών κειμένων στη πρώιμη Ισλαμική κυριαρχία στην Αίγυπτο ώστε διακριβωθούν τα κοινά τους σημεία και να γίνει μια προσπάθεια να τοποθετηθούν στο ιστορικό, κοινωνικό και λογοτεχνικό τους πλαίσιο.
